3) ÇEKİRDEK

 

✔ Ökaryot yapılı hücrelerde genetik maddeyi taşıyan hücre kısmıdır.

✔ Prokaryot hücreli canlılarda ve olgun alyuvar hücrelerinde bulunmaz.

Dört temel kısımdan oluşur.

​​

1) Çekirdek Zarı

✔ Çekirdek içeriğini sitoplazmadan ayıran çift katlı zardır.

✔ Yapısı hücre zarı ile aynıdır. Ancak yapısında bulunan porların genişliği hücre zarının porlarından daha büyüktür. Bu nedenle hücre zarından geçemeyen birçok molekül çekirdek porundan geçebilir.

✔ Endoplazmik retikulum tarafından oluşturulmuştur. Endoplazmik retikulum doğrudan çekirdek zarına bağlıdır.

✔ Çekirdek zarını oluşturan endoplazmik retikulum granüllü endoplazmik retikulum ise zarın dış yüzeyinde ribozom bulunur.

✔ RNA molekülü ve ATP çekirdek porundan geçebilirken DNA geçemez.

​

2) Çekirdek Sıvısı (Çekirdek Plazması)

✔ Çekirdeğin içini dolduran sıvıdır.

✔ Yapısı sitoplazmaya benzerdir. Ancak sitoplazmadan daha yoğun bir sıvıdır. İçinde DNA, RNA ve inorganik, organik maddeler bulunur.

 

3) Çekirdekçik

✔ Çekirdeğin içinde bulunan belirgin koyu bölgedir.

✔ Çekirdek sıvısından zar ile ayrılmamıştır.

✔ Çekirdek sıvısı içindeki DNA moleküllerinin yoğunlaştığı bölgelerdir.

✔ Yapısında bulunan DNA molekülleri rRNA ve ribozom yapısına katılan proteinlerin üretiminden sorumludur. Bu yapılar birleştirilerek ribozomal alt birimler oluşturulur.

✔ Ribozom üretiminden sorumlu olduğundan protein sentezini çok fazla gerçekleştiren hücrelerde çok sayıda çekirdekçik bulunur.

​

4) Kromatin İplik

✔ Çekirdek sıvısı içinde bulunan genetik maddedir.

✔ DNA molekülleri çekirdek içinde paketlenirken histon adı verilen özel proteinlerle sarılır ve nükleozom yapısını oluşturur.

                                             DNA + Histon = Nükleozom

 

✔ Nükleozomlar bir araya gelerek kromatin iplik halini alır.

✔ Kromatin iplikler düzensiz ipliklerdir. Çekirdek içindeki genetik maddenin doğal görüntüsüdür.

✔ Hücre bölünmesi sırasında DNA miktarı iki katına çıkar (Replikasyon). Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozom halini alır. Kromozomun varlığı hücrenin bölünmekte olduğunun kanıtıdır.

​

Kromozom

✔ Hücre bölünmesi sırasında genetik maddeyi taşıyan yapıdır. İki kat genetik madde taşır.

✔ Bir kromozom birbirinin aynısı olan iki kromatitten oluşur. Bu kromatitlere kardeş kromatit denir. Bunlar birbirine sentromer ile bağlanır.

​

✔ İnsan: 46     Soğan: 16     Eğrelti Otu: 500    Moli Balığı: 46

kromozoma sahiptir.

✔ Aynı tür olan canlıların kromozom sayıları aynıdır. (Genellikle)
✔ Farklı türde canlıların kromozom sayıları aynı olabilir. Sayıların aynı olması canlıların birbirine genetik olarak benzer olduklarını göstermez.
✔ Kromozom sayılarına bakılarak canlılar arasında ilişki kurulamaz.

​