Arama Sonuçları

MESAFELİ SATIŞ SÖZLEŞMESİ FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI www.selinhoca.com sitesinde yer alan ünvan, işletme adı, marka, patent, logo, tasarım, bilgi ve yöntem ve bunların düzenlenmesi konusundaki telif hakları, www.selinhoca.com , Ali Rifat Yenilmez ve Selin Akay Yenilmez’e aittir. Sitemizin içerdiği bilgi ve materyallere dair tüm telif haklar, tescilli marka, patent, entelektüel ve diğer mülkiyet hakları kurumumuzda saklıdır. Herhangi bir kişi/kuruluş, önceden kurumun yazılı iznini almadıkça, sitemizin belli bir kısmını başka bir web sitesinde kullanamaz veya sitemize başka bir web sitesinin bağlantısını kuramaz. Sitemizde yer alan her türlü içerik, video, logo, tablo ve grafikler www.selinhoca.com , Ali Rifat Yenilmez ve Selin Akay Yenilmez tarafından genel anlamda bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır. Bu nedenle bu internet sitesinde yer alan bilgilerdeki hatalardan, eksikliklerden ya da bu tablolara dayanılarak yapılan işlemlerden doğacak doğrudan veya dolaylı her türlü maddi/manevi zararlar ve masraflardan ve her ne şekilde olursa olsun üçüncü kişilerin uğrayabileceği her türlü zarar ve masraflardan dolayı www.selinhoca.com , Ali Rifat Yenilmez ve Selin Akay Yenilmez sorumlu değildir. Teslimat Şartları SATICI, ALICI tarafından satın alınan ürünlerin teslimini online olarak mail yoluyla gerçekleştirir. İyzico üzerinden verilen sipariş kontrol edildikten sonra ve ALICI tarafından yapılan ödeme SATICIya ulaştıktan sonra e-mail aracılığıyla dokümanların teslimi en geç 3 iş günü içerisinde sağlanır. Satıcının banka hesaplarına ALICI tarafından havale veya EFT ile ücret göndererek yapılan ödemelerde dokümanların teslimi en geç 3 iş günü içerisinde ALICI'nın e-mail adresine teslim edilir. Sipariş sırasında, aktif olarak kullanılan, sorunsuz bir e-mail adresi vermek ALICI'nın sorumluluğundadır. Herhangi bir olumsuz durumda veya ALICI'ya ulaşılması gereken durumlarda, ALICI'nın verdiği e-mail adresi kullanılacaktır. E-mail adresini sürekli olarak güncel tutmak ve kontrol etmek ALICI'nın sorumluluğundadır. SATICI tarafından ALICI'ya gönderilen bütün e-mailler ALICI'ya ulaştı olarak kabul edilir. ALICI'ya gönderilmiş olan e-maillerin ulaşmaması veya e-maillerin ALICI tarafından okunmaması halinde meydana gelebilecek her türlü zarar ve ziyandan dolayı SATICI'nın hiçbir hukuki ve cezai sorumluluğu bulunmamaktadır. Sipariş sırasında veya www.selinhoca.com sitesine kayıt olurken doldurulan formdaki bütün bilgilerin doğru ve eksiksiz olması gerekmektedir. Hatalı bilgi verilmesi sebebi ile iptal edilen siparişlerde SATICI, ücret iadesi yapmama veya kısmen yapma hakkına sahiptir. SATICI gerekli gördüğü durumlarda güvenlik amacıyla kredi kartı fotokopisi/taranmış resmi veya kimlik fotokopisi/taranmış resmi talep edebilir. Bunların ALICI tarafından sağlanamadığı taktirde sipariş iptal edilip sahte muamelesi yapılabilir veya aldığınız hizmet / hizmetler durdurulabilir. Sahtecilik sebebiyle durdurulan hesaplarda SATICI, ücret iadesi yapmama veya kısmen iade yapma hakkına sahiptir. Sipariş edilen ürünün belirtilen süre içinde teslim edilememesi veya sipariş ile ilgili başka bir sorun yaşanması durumunda, selinhocabiyoloji@gmail.com e-posta adresi ile iletişime geçebilirsiniz. 1.TARAFLAR İşbu Sözleşme aşağıdaki taraflar arasında aşağıda belirtilen hüküm ve şartlar çerçevesinde imzalanmıştır. A.‘ALICI’ ; (sözleşmede bundan sonra "ALICI" olarak anılacaktır) B.‘SATICI’ ; (sözleşmede bundan sonra "SATICI" olarak anılacaktır) AD- SOYAD: Ali Rifat Yenilmez ADRES: Çırkan Mah. Halide Edip Adıvar Cad. No:8/B Konacık - Bodrum / Muğla İş bu sözleşmeyi kabul etmekle ALICI, sözleşme konusu siparişi onayladığı takdirde sipariş konusu bedeli ve varsa kargo ücreti, vergi gibi belirtilen ek ücretleri ödeme yükümlülüğü altına gireceğini ve bu konuda bilgilendirildiğini peşinen kabul eder. 2.TANIMLAR İşbu sözleşmenin uygulanmasında ve yorumlanmasında aşağıda yazılı terimler karşılarındaki yazılı açıklamaları ifade edeceklerdir. BAKAN: Gümrük ve Ticaret Bakanı’nı, BAKANLIK: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nı, KANUN: 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’u, YÖNETMELİK: Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’ni (RG:27.11.2014/29188) HİZMET: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan ya da yapılması taahhüt edilen mal sağlama dışındaki her türlü tüketici işleminin konusunu , SATICI: Ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan veya mal sunan adına veya hesabına hareket eden şirketi, ALICI: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi, SİTE: SATICI’ya ait internet sitesini, SİPARİŞ VEREN: Bir mal veya hizmeti SATICI’ya ait internet sitesi üzerinden talep eden gerçek ya da tüzel kişiyi, TARAFLAR: SATICI ve ALICI’yı, SÖZLEŞME: SATICI ve ALICI arasında akdedilen işbu sözleşmeyi, MAL: Alışverişe konu olan taşınır eşyayı ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi malları ifade eder. 3.KONU İşbu Sözleşme, ALICI’nın, SATICI’ya ait internet sitesi üzerinden elektronik ortamda siparişini verdiği aşağıda nitelikleri ve satış fiyatı belirtilen ürünün satışı ve teslimi ile ilgili olarak 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik hükümleri gereğince tarafların hak ve yükümlülüklerini düzenler. Listelenen ve sitede ilan edilen fiyatlar satış fiyatıdır. İlan edilen fiyatlar ve vaatler güncelleme yapılana ve değiştirilene kadar geçerlidir. Süreli olarak ilan edilen fiyatlar ise belirtilen süre sonuna kadar geçerlidir. 4. SATICI BİLGİLERİ Ünvan: Ali Rifat Yenilmez Adres: Çırkan Mah. Halide Edip Adıvar Cad. No:8/B Konacık - Bodrum / Muğla Telefon: - Faks: - Eposta: selinhocabiyoloji@gmail.com 5. ALICI BİLGİLERİ Teslim edilecek kişi Teslimat Adresi Telefon Faks Eposta/kullanıcı adı 6. SİPARİŞ VEREN KİŞİ BİLGİLERİ Ad/Soyad/Unvan Adres Telefon Faks Eposta/kullanıcı adı 7. SÖZLEŞME KONUSU ÜRÜN/ÜRÜNLER BİLGİLERİ 1. Malın /Ürün/Ürünlerin/ Hizmetin temel özelliklerini (türü, miktarı, marka/modeli, rengi, adedi) SATICI’ya ait internet sitesinde yayınlanmaktadır. Satıcı tarafından kampanya düzenlenmiş ise ilgili ürünün temel özelliklerini kampanya süresince inceleyebilirsiniz. Kampanya tarihine kadar geçerlidir. 7.2. Listelenen ve sitede ilan edilen fiyatlar satış fiyatıdır. İlan edilen fiyatlar ve vaatler güncelleme yapılana ve değiştirilene kadar geçerlidir. Süreli olarak ilan edilen fiyatlar ise belirtilen süre sonuna kadar geçerlidir. 7.3. Sözleşme konusu mal ya da hizmetin tüm vergiler dâhil satış fiyatı aşağıda gösterilmiştir. Ürün AçıklamasıAdetBirim FiyatıAra Toplam (KDV Dahil) Kargo Tutarı Toplam : Ödeme Şekli ve Planı Teslimat Adresi Teslim Edilecek kişi Fatura Adresi Sipariş Tarihi Teslimat tarihi Teslim şekli 7.4. Ürün sevkiyat masrafı olan kargo ücreti ALICI tarafından ödenecektir. 8. FATURA BİLGİLERİ Ad/Soyad/Unvan Adres Telefon Faks Eposta/kullanıcı adı Fatura teslim : Fatura sipariş teslimatı sırasında fatura adresine sipariş ile birlikte teslim edilecektir. 9. GENEL HÜKÜMLER 9.1. ALICI, SATICI’ya ait internet sitesinde sözleşme konusu ürünün temel nitelikleri, satış fiyatı ve ödeme şekli ile teslimata ilişkin ön bilgileri okuyup, bilgi sahibi olduğunu, elektronik ortamda gerekli teyidi verdiğini kabul, beyan ve taahhüt eder. ALICI’nın; Ön Bilgilendirmeyi elektronik ortamda teyit etmesi, mesafeli satış sözleşmesinin kurulmasından evvel, SATICI tarafından ALICI' ya verilmesi gereken adresi, siparişi verilen ürünlere ait temel özellikleri, ürünlerin vergiler dâhil fiyatını, ödeme ve teslimat bilgilerini de doğru ve eksiksiz olarak edindiğini kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.2. Sözleşme konusu her bir ürün, 30 günlük yasal süreyi aşmamak kaydı ile ALICI' nın yerleşim yeri uzaklığına bağlı olarak internet sitesindeki ön bilgiler kısmında belirtilen süre zarfında ALICI veya ALICI’nın gösterdiği adresteki kişi ve/veya kuruluşa teslim edilir. Bu süre içinde ürünün ALICI’ya teslim edilememesi durumunda, ALICI’nın sözleşmeyi feshetme hakkı saklıdır. 9.3. SATICI, Sözleşme konusu ürünü eksiksiz, siparişte belirtilen niteliklere uygun ve varsa garanti belgeleri, kullanım kılavuzları işin gereği olan bilgi ve belgeler ile teslim etmeyi, her türlü ayıptan arî olarak yasal mevzuat gereklerine göre sağlam, standartlara uygun bir şekilde işi doğruluk ve dürüstlük esasları dâhilinde ifa etmeyi, hizmet kalitesini koruyup yükseltmeyi, işin ifası sırasında gerekli dikkat ve özeni göstermeyi, ihtiyat ve öngörü ile hareket etmeyi kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.4. SATICI, sözleşmeden doğan ifa yükümlülüğünün süresi dolmadan ALICI’yı bilgilendirmek ve açıkça onayını almak suretiyle eşit kalite ve fiyatta farklı bir ürün tedarik edebilir. 9.5. SATICI, sipariş konusu ürün veya hizmetin yerine getirilmesinin imkânsızlaşması halinde sözleşme konusu yükümlülüklerini yerine getiremezse, bu durumu, öğrendiği tarihten itibaren 3 gün içinde yazılı olarak tüketiciye bildireceğini, 14 günlük süre içinde toplam bedeli ALICI’ya iade edeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.6. ALICI, Sözleşme konusu ürünün teslimatı için işbu Sözleşme’yi elektronik ortamda teyit edeceğini, herhangi bir nedenle sözleşme konusu ürün bedelinin ödenmemesi ve/veya banka kayıtlarında iptal edilmesi halinde, SATICI’nın sözleşme konusu ürünü teslim yükümlülüğünün sona ereceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.7. ALICI, Sözleşme konusu ürünün ALICI veya ALICI’nın gösterdiği adresteki kişi ve/veya kuruluşa tesliminden sonra ALICI'ya ait kredi kartının yetkisiz kişilerce haksız kullanılması sonucunda sözleşme konusu ürün bedelinin ilgili banka veya finans kuruluşu tarafından SATICI'ya ödenmemesi halinde, ALICI Sözleşme konusu ürünü 3 gün içerisinde nakliye gideri SATICI’ya ait olacak şekilde SATICI’ya iade edeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.8. SATICI, tarafların iradesi dışında gelişen, önceden öngörülemeyen ve tarafların borçlarını yerine getirmesini engelleyici ve/veya geciktirici hallerin oluşması gibi mücbir sebepler halleri nedeni ile sözleşme konusu ürünü süresi içinde teslim edemez ise, durumu ALICI'ya bildireceğini kabul, beyan ve taahhüt eder. ALICI da siparişin iptal edilmesini, sözleşme konusu ürünün varsa emsali ile değiştirilmesini ve/veya teslimat süresinin engelleyici durumun ortadan kalkmasına kadar ertelenmesini SATICI’dan talep etme hakkını haizdir. ALICI tarafından siparişin iptal edilmesi halinde ALICI’nın nakit ile yaptığı ödemelerde, ürün tutarı 14 gün içinde kendisine nakden ve defaten ödenir. ALICI’nın kredi kartı ile yaptığı ödemelerde ise, ürün tutarı, siparişin ALICI tarafından iptal edilmesinden sonra 14 gün içerisinde ilgili bankaya iade edilir. ALICI, SATICI tarafından kredi kartına iade edilen tutarın banka tarafından ALICI hesabına yansıtılmasına ilişkin ortalama sürecin 2 ile 3 haftayı bulabileceğini, bu tutarın bankaya iadesinden sonra ALICI’nın hesaplarına yansıması halinin tamamen banka işlem süreci ile ilgili olduğundan, ALICI, olası gecikmeler için SATICI’yı sorumlu tutamayacağını kabul, beyan ve taahhüt eder. 9.9. SATICININ, ALICI tarafından siteye kayıt formunda belirtilen veya daha sonra kendisi tarafından güncellenen adresi, e-posta adresi, sabit ve mobil telefon hatları ve diğer iletişim bilgileri üzerinden mektup, e-posta, SMS, telefon görüşmesi ve diğer yollarla iletişim, pazarlama, bildirim ve diğer amaçlarla ALICI’ya ulaşma hakkı bulunmaktadır. ALICI, işbu sözleşmeyi kabul etmekle SATICI’nın kendisine yönelik yukarıda belirtilen iletişim faaliyetlerinde bulunabileceğini kabul ve beyan etmektedir. 9.10. ALICI, sözleşme konusu mal/hizmeti teslim almadan önce muayene edecek; ezik, kırık, ambalajı yırtılmış vb. hasarlı ve ayıplı mal/hizmeti kargo şirketinden teslim almayacaktır. Teslim alınan mal/hizmetin hasarsız ve sağlam olduğu kabul edilecektir. Teslimden sonra mal/hizmetin özenle korunması borcu, ALICI’ya aittir. Cayma hakkı kullanılacaksa mal/hizmet kullanılmamalıdır. Fatura iade edilmelidir. 9.11. ALICI ile sipariş esnasında kullanılan kredi kartı hamilinin aynı kişi olmaması veya ürünün ALICI’ya tesliminden evvel, siparişte kullanılan kredi kartına ilişkin güvenlik açığı tespit edilmesi halinde, SATICI, kredi kartı hamiline ilişkin kimlik ve iletişim bilgilerini, siparişte kullanılan kredi kartının bir önceki aya ait ekstresini yahut kart hamilinin bankasından kredi kartının kendisine ait olduğuna ilişkin yazıyı ibraz etmesini ALICI’dan talep edebilir. ALICI’nın talebe konu bilgi/belgeleri temin etmesine kadar geçecek sürede sipariş dondurulacak olup, mezkur taleplerin 24 saat içerisinde karşılanmaması halinde ise SATICI, siparişi iptal etme hakkını haizdir. 9.12. ALICI, SATICI’ya ait internet sitesine üye olurken verdiği kişisel ve diğer sair bilgilerin gerçeğe uygun olduğunu, SATICI’nın bu bilgilerin gerçeğe aykırılığı nedeniyle uğrayacağı tüm zararları, SATICI’nın ilk bildirimi üzerine derhal, nakden ve defaten tazmin edeceğini beyan ve taahhüt eder. 9.13. ALICI, SATICI’ya ait internet sitesini kullanırken yasal mevzuat hükümlerine riayet etmeyi ve bunları ihlal etmemeyi baştan kabul ve taahhüt eder. Aksi takdirde, doğacak tüm hukuki ve cezai yükümlülükler tamamen ve münhasıran ALICI’yı bağlayacaktır. 9.14. ALICI, SATICI’ya ait internet sitesini hiçbir şekilde kamu düzenini bozucu, genel ahlaka aykırı, başkalarını rahatsız ve taciz edici şekilde, yasalara aykırı bir amaç için, başkalarının maddi ve manevi haklarına tecavüz edecek şekilde kullanamaz. Ayrıca, üye başkalarının hizmetleri kullanmasını önleyici veya zorlaştırıcı faaliyet (spam, virus, truva atı, vb.) işlemlerde bulunamaz. 9.15. SATICI’ya ait internet sitesinin üzerinden, SATICI’nın kendi kontrolünde olmayan ve/veya başkaca üçüncü kişilerin sahip olduğu ve/veya işlettiği başka web sitelerine ve/veya başka içeriklere link verilebilir. Bu linkler ALICI’ya yönlenme kolaylığı sağlamak amacıyla konmuş olup herhangi bir web sitesini veya o siteyi işleten kişiyi desteklememekte ve Link verilen web sitesinin içerdiği bilgilere yönelik herhangi bir garanti niteliği taşımamaktadır. 9.16. İşbu sözleşme içerisinde sayılan maddelerden bir ya da birkaçını ihlal eden üye işbu ihlal nedeniyle cezai ve hukuki olarak şahsen sorumlu olup, SATICI’yı bu ihlallerin hukuki ve cezai sonuçlarından ari tutacaktır. Ayrıca; işbu ihlal nedeniyle, olayın hukuk alanına intikal ettirilmesi halinde, SATICI’nın üyeye karşı üyelik sözleşmesine uyulmamasından dolayı tazminat talebinde bulunma hakkı saklıdır. 10. CAYMA HAKKI 10.1. ALICI; mesafeli sözleşmenin mal satışına ilişkin olması durumunda, ürünün kendisine veya gösterdiği adresteki kişi/kuruluşa teslim tarihinden itibaren 14 (on dört) gün içerisinde, SATICI’ya bildirmek şartıyla hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin malı reddederek sözleşmeden cayma hakkını kullanabilir. Hizmet sunumuna ilişkin mesafeli sözleşmelerde ise, bu süre sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlar. Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile hizmetin ifasına başlanan hizmet sözleşmelerinde cayma hakkı kullanılamaz. Cayma hakkının kullanımından kaynaklanan masraflar SATICI’ ya aittir. ALICI, iş bu sözleşmeyi kabul etmekle, cayma hakkı konusunda bilgilendirildiğini peşinen kabul eder. 10.2. Cayma hakkının kullanılması için 14 (ondört) günlük süre içinde SATICI' ya iadeli taahhütlü posta, faks veya eposta ile yazılı bildirimde bulunulması ve ürünün işbu sözleşmede düzenlenen "Cayma Hakkı Kullanılamayacak Ürünler" hükümleri çerçevesinde kullanılmamış olması şarttır. Bu hakkın kullanılması halinde, a) 3. kişiye veya ALICI’ ya teslim edilen ürünün faturası, (İade edilmek istenen ürünün faturası kurumsal ise, iade ederken kurumun düzenlemiş olduğu iade faturası ile birlikte gönderilmesi gerekmektedir. Faturası kurumlar adına düzenlenen sipariş iadeleri İADE FATURASI kesilmediği takdirde tamamlanamayacaktır.) b) İade formu, c) İade edilecek ürünlerin kutusu, ambalajı, varsa standart aksesuarları ile birlikte eksiksiz ve hasarsız olarak teslim edilmesi gerekmektedir. d) SATICI, cayma bildiriminin kendisine ulaşmasından itibaren en geç 10 günlük süre içerisinde toplam bedeli ve ALICI’yı borç altına sokan belgeleri ALICI’ ya iade etmek ve 20 günlük süre içerisinde malı iade almakla yükümlüdür. e) ALICI’ nın kusurundan kaynaklanan bir nedenle malın değerinde bir azalma olursa veya iade imkânsızlaşırsa ALICI kusuru oranında SATICI’ nın zararlarını tazmin etmekle yükümlüdür. Ancak cayma hakkı süresi içinde malın veya ürünün usulüne uygun kullanılması sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan ALICI sorumlu değildir. f) Cayma hakkının kullanılması nedeniyle SATICI tarafından düzenlenen kampanya limit tutarının altına düşülmesi halinde kampanya kapsamında faydalanılan indirim miktarı iptal edilir. 11. CAYMA HAKKI KULLANILAMAYACAK ÜRÜNLER ALICI’nın isteği veya açıkça kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan ve geri gönderilmeye müsait olmayan, iç giyim alt parçaları, mayo ve bikini altları, makyaj malzemeleri, tek kullanımlık ürünler, çabuk bozulma tehlikesi olan veya son kullanma tarihi geçme ihtimali olan mallar, ALICI’ya teslim edilmesinin ardından ALICI tarafından ambalajı açıldığı takdirde iade edilmesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayan ürünler, teslim edildikten sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan ürünler, Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınlara ilişkin mallar, Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallar, ile ses veya görüntü kayıtlarının, kitap, dijital içerik, yazılım programlarının, veri kaydedebilme ve veri depolama cihazlarının, bilgisayar sarf malzemelerinin, ambalajının ALICI tarafından açılmış olması halinde iadesi Yönetmelik gereği mümkün değildir. Ayrıca Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin cayma hakkının kullanılması da Yönetmelik gereği mümkün değildir. Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, iç giyim ürünleri, mayo, bikini, kitap, kopyalanabilir yazılım ve programlar, DVD, VCD, CD ve kasetler ile kırtasiye sarf malzemeleri (toner, kartuş, şerit vb.) iade edilebilmesi için ambalajlarının açılmamış, denenmemiş, bozulmamış ve kullanılmamış olmaları gerekir. 12. TEMERRÜT HALİ VE HUKUKİ SONUÇLARI ALICI, ödeme işlemlerini kredi kartı ile yaptığı durumda temerrüde düştüğü takdirde, kart sahibi banka ile arasındaki kredi kartı sözleşmesi çerçevesinde faiz ödeyeceğini ve bankaya karşı sorumlu olacağını kabul, beyan ve taahhüt eder. Bu durumda ilgili banka hukuki yollara başvurabilir; doğacak masrafları ve vekâlet ücretini ALICI’dan talep edebilir ve her koşulda ALICI’nın borcundan dolayı temerrüde düşmesi halinde, ALICI, borcun gecikmeli ifasından dolayı SATICI’nın uğradığı zarar ve ziyanını ödeyeceğini kabul, beyan ve taahhüt eder 13. YETKİLİ MAHKEME İşbu sözleşmeden doğan uyuşmazlıklarda şikayet ve itirazlar, aşağıdaki kanunda belirtilen parasal sınırlar dâhilinde tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu veya tüketici işleminin yapıldığı yerdeki tüketici sorunları hakem heyetine veya tüketici mahkemesine yapılacaktır. Parasal sınıra ilişkin bilgiler aşağıdadır: 01/01/2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 2017 yılı için tüketici hakem heyetlerine yapılacak başvurularda değeri: a) 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda ilçe tüketici hakem heyetleri, b) Büyükşehir statüsünde olan illerde 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirası ile 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri, c) Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri, ç) Büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde 2.400 (iki bin dört yüz) Türk Lirası ile 3.610 (üç bin altı yüz on) Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda il tüketici hakem heyetleri görevli kılınmışlardır. İşbu Sözleşme ticari amaçlarla yapılmaktadır. 14. YÜRÜRLÜK ALICI, Site üzerinden verdiği siparişe ait ödemeyi gerçekleştirdiğinde işbu sözleşmenin tüm şartlarını kabul etmiş sayılır. SATICI, siparişin gerçekleşmesi öncesinde işbu sözleşmenin sitede ALICI tarafından okunup kabul edildiğine dair onay alacak şekilde gerekli yazılımsal düzenlemeleri yapmakla yükümlüdür. İptal İade Şartları Alıcının cayma hakkı Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği’nin Madde 15 / 1-ğ bendi uyarınca bulunmamaktadır. İlgili madde şu şekildedir: Cayma hakkının istisnaları MADDE 15 - (1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, tüketici aşağıdaki sözleşmelerde cayma hakkını kullanamaz: a) Fiyatı finansal piyasalardaki dalgalanmalara bağlı olarak değişen ve satıcı veya sağlayıcının kontrolünde olmayan mal veya hizmetlere ilişkin sözleşmeler. b) Tüketicinin istekleri veya kişisel ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan mallara ilişkin sözleşmeler. c) Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek malların teslimine ilişkin sözleşmeler. ç) Tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olan mallardan; iadesi sağlık ve hijyen açısından uygun olmayanların teslimine ilişkin sözleşmeler. d) Tesliminden sonra başka ürünlerle karışan ve doğası gereği ayrıştırılması mümkün olmayan mallara ilişkin sözleşmeler. e) Malın tesliminden sonra ambalaj, bant, mühür, paket gibi koruyucu unsurları açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan kitap, dijital içerik ve bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler. f) Abonelik sözleşmesi kapsamında sağlananlar dışında, gazete ve dergi gibi süreli yayınların teslimine ilişkin sözleşmeler. g) Belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken, konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve eğlence veya dinlenme amacıyla yapılan boş zamanın değerlendirilmesine ilişkin sözleşmeler. ğ) Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya tüketiciye anında teslim edilen gayrimaddi mallara ilişkin sözleşmeler. h) Cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler. SATICI: Ali Rifat Yenilmez ALICI: TARİH:

1. DÖNEM YAZILI SORULARI PDF İNDİR - 9. SINIF 1. DÖNEM 1. YAZILI (2023 - 2024) PDF İNDİR - 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI PDF İNDİR - 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI (2023 - 2024) PDF TEST İNDİR - 9. SINIF 1. DÖNEM 2. YAZILI 2. DÖNEM YAZILI SORULARI PDF İNDİR - 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILI (1. SENARYO) (2023 - 2024) PDF İNDİR - 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILI (2. SENARYO) (2023 - 2024) PDF İNDİR - 9. SINIF 2. DÖNEM 2. YAZILI PDF İNDİR - 9. SINIF 2. DÖNEM 1. YAZILI PDF TEST İNDİR - 9. SINIF 2. DÖNEM 2. YAZILI

Önceki konu: Bitkilerde Üreme Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle VARYASYON ✔ Aynı tür bireyler arasında çevresel ve genetik faktörler etkisi ile bazı farklılıklar görülür. Aynı türün farklı bireylerinin her biri birer varyasyondur. ✔ Varyasyonlar özellikle eşeyli üreme ve mutasyon nedeni ile ortaya çıkar. ADAPTASYON ✔ Bir canlının yaşama ve üreme şansını artıran genetik özelliklere adaptasyon denir. ✔ Adaptasyon bir canlıda tek başına ortaya çıkmaz. Uzun yıllar boyunca bir popülasyonda ortaya çıkan özelliklerdir. ✔ Canlının ortama uyum sağlamasını ve böylece neslini devam ettirebilmesini sağlar. Örnek: - Kaktüs ve aleo vera bitkisinde su depolama - Develerin kirpiklerinin uzun olması - Kutup ayılarının kürklerinin kalın olması - Sıcak iklimlerde yaşayan sıcakkanlı canlıların vücut çıkıntılarının soğuk iklimlerde yaşayanlara oranla daha büyük olması DOĞAL SEÇİLİM ✔ Varyasyonlar arasındaki bazı farklılıklar, bazı bireylerin yaşadıkları ortamda daha rahat yaşamalarını sağlar. Avantajlı özelliklere sahip olanlar hayatına devam ederken, sahip olmayanlar elenir. Buna doğal seçilim denir. ✔ Bakteriyel bir enfeksiyon sonucu kullanılan antibiyotikler vücutta hastalığa yol açan bakterilerin bazılarını öldürebilirken bazıları hayatta kalır. Çünkü, hayatta kalan bireyler antibiyotiğe direnç gösterir. Diğerleri ise gösteremediğinden ölür. Burada seçilim hayatta kalan bireyler lehine oluşmuştur. Çünkü bu bireyler bu ortam şartlarında daha iyi rekabet etmişlerdir. ✔ Koyu renkli ağaç üzerinde bulunan koyu renkli kelebekler avcılar tarafından fark edilmediğinden yaşamlarına devam edebilirler. Açık renkli kelebekler ise fark edileceklerinden ölürler. ✔ Açık renkli ağaç üzerinde bulunan açık renkli kelebekler avcılar tarafından fark edilmediğinden yaşamlarına devam edebilirler. Koyu renkli kelebekler ise fark edileceklerinden ölürler. ✔ Aynı kelebek varyasyonu farklı yaşam koşullarında farklı seçilime uğrar. MUTASYON ✔ DNA üzerinde meydana gelen değişikliklere mutasyon denir. ✔ Mutasyona neden olan çevresel faktörlere ise mutajen denir. Işınlar, boyalar, çeşitli kimyasal maddeler… mutajen olabilir. ✔ Bazı mutasyonlar DNA tarafından düzeltilebilir ve canlıya zarar vermez. ✔ Bazı mutasyonlar ise canlıya yeni bir özellik kazandırarak yaşama ve üreme şansını artırabilir. Bunlara yararlı mutasyon denir. ✔ Mutasyonların çok büyük bir kısmı ise öldürücü ya da metabolizmayı bozucu niteliktedir. Günümüzdeki genetik hastalıklar mutasyonlar sonucu oluşmuştur. ✔ Mutasyonun kalıtsal olabilmesi için; üreme ya da üreme ana hücrelerinde meydana gelmesi gerekir. Vücut hücrelerinde meydana gelen bir mutasyon sadece kalıcı olabilir. Kalıtsal değildir. YAPAY SEÇİLİM ✔ İstenilen özelliklere sahip bireylerin insanlar tarafından seçilmesi ve bu özelliklerin çoğaltılması amacı ile kendi aralarında çiftleştirilmesidir. ✔ Yapay seçilim, özellikle besin ve ticari değeri yüksek bitki ve hayvanlar üzerinde uygulanır. Örnek: ✔ Brassica oleracea bitkisinin çeşitli kısımları kullanılarak yapay seçilim ile lahana, brüksel lahanası, brokoli, karnabahar… gibi besin olarak kullanılan bitkiler elde edilir. ✔ Günümüzde evcilleşmiş hayvan ve bitki türleri de yapay seçilim ile oluşturulmuştur. Canlılar ve Çevre

Kan - Kan Grupları - Lenf Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle - 2 KAN ✔ Plazma ve hücreler olmak üzere iki kısımda incelenir. ✔ Kanı santrifüjden geçirdiğimizde hücreler dibe çökerken, plazma kısmı üstte kalır. (Fibrin(pıhtı) dipte kalır.) Kan Plazması ✔ Kan dokusunun ara maddesidir. ✔ Su, iyonlar, plazma proteinlerinden (albümin, fibrinojen, globülin, antikorlar) oluşur. Kan Hücreleri Eritrositler (Alyuvarlar): ✔ İlk oluştuklarında organel ve çekirdeklere sahipken dolaşıma katıldıklarında organel ve çekirdeklerini kaybederler ve damar dışına çıkamazlar. Organel ve çekirdek taşımayan bu alyuvar hücrelerine olgun alyuvar hücresi denir. ✔ Laktik asit fermantasyonu yaparlar. ✔ Yapılarında kana kırmızı renk veren hemoglobin bulunur. Bu sayede O2 ve CO2 taşıyabilirler. (Organel ve çekirdeklerini kaybetmelerinin sebebi daha fazla solunum gazı taşıyabilmeleri içindir.) ✔ Hücre zar yüzeyinde bulunan antijenler ile kan nakillerinden önemli olan kan grubunu belirler. ✔ Bölünemez ve kendilerini yenileyemezler. ✔ Fetüste 3-5. aylarda karaciğer ve dalakta daha sonra kırmızı kemik iliğinde üretilir. ✔ Üretimi böbrekler ve çok az miktarda karaciğer tarafından üretilen eritropoietin hormonu tarafından düzenlenir. ✔ Ömürleri yaklaşık 120 gündür. Parçalanacakları zaman dalak ve karaciğerde (kupfer hücreleri) demir kısmını ayırır. Geri kalan kısmı ise makrofajlar tarafındna parçalanarak bilirübine oluşturur. Bilirübin ise safra yapımında kullanırlır. Ayrılan demir kısmı ise yeni alyuvar yapımına katılır. ✔ Hava basıncının düşük olduğu yükseklere çıkıldıkça oksijen miktarı azalacağından sayılar artar. Lökositler (Akyuvarlar): ✔ Renksiz ve çekirdekli olan aktif hareket edebilen hücrelerdir ve bazı çeşitleri damar dışına çıkarak da görev yapabilir. ✔ Fagositoz yaparak ve antikor üreterek vücudun savunmasında rol oynarlar. ✔ Bölünemez ve kendilerini yenileyemezler. ✔ Kemik iliği ve lenf düğümlerinde üretilirler. ✔ Ömürleri çeşitlerine göre değişir. Birkaç saat ya da birkaç gün olabilir. ✔ Dalak ve karaciğerde parçalanır. ✔ Enfeksiyon durumlarında sayıları artar. Genel olarak çocuklarda daha fazla sayıda bulunabilirler. Kan Pulçukları (Trombositler): ✔ Kemik iliğindeki iri yapılı hücrelerin (megakaryosit) parçalanması ile oluşan kandaki en küçük parçacıklardır. Megakaryositlerin parçalanması ile oluştuklarından çekirdekleri yoktur. ✔ Kanın pıhtılaşmasını sağlarlar. ✔ Ömürleri yaklaşık 10 gündür. ✔ Dalak ve karaciğerde parçalanırlar. ✔ Kan kayıplarında sayıları artar. Kanın pıhtılaşması 1) Dokuda ve kan damarlarında zedelenme olur. 2) Trombositler zedelenmenin olduğu bölgeye gelerek tıkaç oluşturur. 3) Pıhtılaşma faktörleri salgılanır. Bu maddeler karaciğerin ürettiği protrombini trombin haline dönüştürür. ✔ Trombositlerden salgılanan tromboplastin ✔ Hasar gören damar çeperinden salgılanan tromboplastin ✔ Plazmadaki Ca, K vitamini ve enzimler 4) Trombin, fibrinojeni fibrin haline dönüştürür. LENF DOLAŞIMI ✔ Kan dolaşımına ek olarak omurgalı canlılarda (balıklar hariç) kan dolaşımından bağımsız olarak lenf sistemi bulunur. Görevleri ✔ Akyuvar üreterek vücudun savunmasında rol alır. (Lenfosit) ✔ Kılcal kan damarlarından sızan doku sıvısının kan dolaşımına katılmasını sağlar. ✔ Bağırsaktan emilen ADEK vitaminleri, yağ asitleri ve gliserolün kan dolaşımına katılmasını sağlar. Lenf Damarları: ✔ Lenf kılcalları ve lenf toplardamarlarından oluşur. ✔ Lenf toplardamarlarında kapakçıklar bulunur. Lenf sıvısının geriye akmasına engel olur. ✔ Lenf kılcallarının bir ucu lenf toplardamarlarına bağlanır. Diğer ucu ise dokular arasına kadar ilerler ve kapalıdır. Kan kılcallarına göre daha geçirgendir. Bu sayede doku sıvısı içinde bulunan büyük molekül ve proteinler lenf kılcallarına geçerler. ✔ Lenf damarlarında bulunan sıvının hareketi kana göre çok yavaştır. Çünkü sıvıya kalp gibi basınç uygulayan organ ya da atardamar yoktur. Lenf damarlarındaki sıvının hareketi kalbin negatif emme basıncı (kulakçığın gevşemesiyle oluşur) ve iskelet kasları ile sağlanır. Lenf Düğümleri: ✔ Lenf damarlarının dolaşım sistemi ile birleştiği yerlerde bulunan özel hücre kümeleridir. ✔ Koltuk altı, kasık bölgesi, boyun bölgesinde lenf düğümleri fazladır. ✔ Lenf düğümlerinde lenfositler üretilir. ✔ Yoğun bakteri bulaşması halinde bakteriler lenf düğümlerine girer ve lenf düğümlerinin şişmesine neden olur. Lenf: ✔ Kan damarlarına geçemeyen bir miktar doku sıvısı, lenf damarlarına geçerek lenf sıvısını oluşturur. ✔ Alyuvar bulunmadığından renksizdir. Lenf sıvısına akkan da denir. ✔ Kan kılcallarından doku arasına geçen plazma proteinlerinin %95’i lenf kılcal damarlarına alınır ve kan damarlarına kazandırılır. Lenf Dolaşımı: İki yolla olur. Her iki lenf dolaşımı da üst ana toplardamara giriş yaparak kan ile karışır. 1. Yol --> Sol Lenf Dolaşımı (başın ve göğüs sol kısmı ile sol koldan gelen / bacak ve bağırsaklardan gelen) 2. Yol --> Sağ Lenf Dolaşımı (Başın ve göğsün sağ kısmı ile sağ koldan gelen) KAN GRUPLARI Antijen: Hücre üzerinde bulunan proteinlerdir. Antikor: Vücudumuza yabancı olan antijenlere karşı akyuvarlar tarafından üretilen savunma proteinleridir. ✔ İnsanda alyuvar zarı üzerinde bulunan antijenlere göre; M-N, A-B-O ve Rh olmak üzere üç tip kan grubu vardır. MN kan grubunun antikor oluşturma özelliği olmadığından kan nakilleri için önemli değildir. ✔ Kanımızda bulunan antijen ile o antijene karşı üretilmiş olan antikorun tepkimeye girmesine aglütinasyon (çökelme) denir. ✔ Kan nakillerinde kan alan kişinin antikorları ile kan veren kişinin antijenleri aynı olmamalıdır. Aynı olması durumunda kanda çökelme meydana gelir ve kan alan kişi ölebilir. Sıradaki konu: Bağışıklık Sistemi Önceki konu: Damarlar

Önceki konu: Hücre Sıradaki konu: Sitoplazma Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle Hücrenin Yapısı Hücreler temel olarak üç kısımda incelenir. 1. Hücre Zarı 2. Sitoplazma 3. Çekirdek 1) Hücre Zarı: Canlı hücreyi cansız çevreden ayıran ince bir zardır. Görevleri 1. Hücreyi dış etkenlerden korur. 2. Hücreye şekil verir. 3. Hücre içeriğinin bir arada kalmasını sağlar. (Dağılmasını önler.) 4. Hücrenin madde alışverişi yapmasını sağlar. 5. Prokaryot hücrelerde fotosentez ve solunuma yardım eder. 6. Bitki hücrelerinde selüloz sentezini sağlar. Özellikleri 1) Canlıdır. 2) Esnektir. 3) Seçici-geçirgendir. 4) Akıcıdır. 5) Mozaiktir. 6) Porları vardır. 7) Karbonhidrat, yağ ve protein moleküllerinden oluşmuştur. Akıcı – Mozaik Zar Modeli Bilim adamları 20. yy başlarından itibaren hücre zarının yapısını anlamaya çalışmışlardır. Bunun için birçok model öne sürülmüştür. Günümüzde geçerli olan model Singer ve Nicholson tarafından 1972 yılında oluşturulmuştur. Bu modele akıcı-mozaik zar modeli denmiştir. Modele bu adın verilmesinin sebebi; ✔ Yapısına katılan moleküllerin yerlerinin sabit olmaması nedeni ile akıcı; ✔ Yapısını oluşturan moleküllerin dağılımının düzensiz olması nedeni ile de mozaik yapıda olmasıdır. ✔ Fosfolipit: Hücre zarı çift katlı fosfolipit tabakasından oluşmuştur. Fosfolipitler kuyruk kısımları birbirine bakacak şekilde dizilmişlerdir. Fosfolipitlerin bu dizilişi hücre zarının iç tarafının hidrofobik; dış tarafının hidrofilik olmasını sağlar. ✔ Proteinler fosfolipit tabakası içine tamamen gömülü olarak ya da yarı gömülü olarak yerleşmişlerdir. Tamamen gömülü olanlar madde alışverişinde görev alacak olan taşıyıcı protein (por) yapısını oluşturur. ✔ Karbonhidratlar fosfolipit ya da proteinlere bağlanarak hücre zarının yapısına katılırlar. Karbonhidratın lipitlere bağlanması ile glikolipit; proteinlere bağlanması ile glikoprotein oluşur. ✔ Glikoproteinlerin ve glikolipitlerin hücre zarındaki yerleri ve sayıları önemlidir. Bu durum hücrenin özgüllüğünü sağlar. 1. Hücrelerin birbirini tanımasını sağlar. 2. Hücre zarının seçici – geçirgen olmasını sağlar. 3. Hücreye gelen hormon gibi sinyal moleküllerinin tanınmasını sağlar. Hücre Zarının Farklılaşması İle Oluşan Yapılar Kamçı: Hücreden çıkan uzun ve az sayıda olan uzantılardır. Hücrenin hareket etmesini sağlar. Sil: Hücreden çıkan kısa ve çok sayıda uzantılardır. Tek hücreli canlılarda canlının hareket etmesini sağlar. Çok hücreli canlılarda ise bulunduğu ortamın hareketlenmesini sağlar. Yalancı Ayak (Pseudopod): Hücrenin geçici olarak oluşturduğu sitoplazmik uzantılardır. Hareket ve besin alımında (fagositoz) kullanılır. Pinositik Cep: Pinositoz sırasında hücre zarının çöküntü oluşturması ile oluşan geçici oluşumdur. Böbrek hücrelerinde görülür. Mikrovillus: Hücre zarının dışarı doğru oluşturduğu parmak şeklindeki çıkıntılardır. Besinlerin emilim yüzeyini artırır. İnce bağırsağın iç yüzeyindeki hücrelerde görülür. Mezozom: Oksijenli solunum yapan prokaryotlarda solunum yüzeyini artırarak solunumu hızlandırmak amacıyla hücre zarının sitoplazma içine doğru kıvrımlar yapması ile oluşan yapıdır. Hücre Çeperi (Duvarı) Bazı hücrelerde hücre zarının dışında bulunan koruyucu tabakadır. Özellikleri 1. Cansızdır. 2. Serttir. 3. Tam geçirgendir. 4. Yapısı bulunduğu canlı türüne göre değişir. Görevleri 1. Hücreyi korur. 2. Hücreye şekil verir. 3. Hücrenin aşırı su almasını engeller. (Hemolize engel olur.) Bitki ve alg hücrelerinde --> Selüloz Mantar hücrelerinde --> Kitin Bakteri hücrelerinde --> Peptidoglikan Arke hücrelerinde --> Yalancı peptidoglikan ✔ Bazı prokaryotlarda yoktur. (mikoplazma, thermoplama) ✔ Bitki hücrelerinde hücre çeperlerinde plazmodesma denilen boşluklar vardır.

Nöron Yapısı ve Çeşitleri Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle ✔ Canlıların çevresel uyarılara cevap vermesini sağlayan sistem, sinir sistemidir. ✔ Sinir doku, uyarıları reseptörler aracılığı ile alır; uyarıyı değerlendirir ve uygun cevabı kısa sürede oluşturup efektör organlara ileterek tepkiyi gerçekleştirir. ✔ Sinir sistemi sinir dokudan oluşur. Sinir doku nöron ve glia hücrelerinden oluşmuştur. Nöron (Sinir Hücresi) ✔ Sinir hücreleri vücuttaki en fazla özelleşme gösteren hücrelerden biridir. ✔ Sentrozoma sahip olmadıklarından hücre bölünmesi yapma yetenekleri yoktur. ✔ İki nöron arasındaki boşluğa sinaps denir. ✔ Temel olarak 3 kısımdan oluşur. Hücre Gövdesi ✔ Hücre organellerinin ve çekirdeğin bulunduğu kısımdır. ✔ Hücre zarına nörolemma; sitoplazmasına ise nöroplazma denir. ✔ Sentrozom organeli yoktur. Bu nedenle hücre bölünmesi yapamazlar. ✔ Endoplazmik retikulumlarının bulundukları bölgelere nissl cisimcikleri adı verilir. ✔ Nörofibril adı verilen hücre iskelet elemanları bulunur. Bu yapılar uyarı iletiminde görev alırlar. Dendrit ✔ Hücre gövdesinden çıkan kısa uzantılardır. Diğer nöronun aksonu ile yakınlaşarak uyartının alınmasını sağlar. Akson ✔ Hücre gövdesinden çıkan uzun uzantılardır. Uyarıyı diğer nöronun dendritlerine yakınlaşarak iletir. ✔ Bazı sinir hücrelerinin aksonları üzerinde lipitçe zengin miyelin kılıf bulunur. Bu yapı schwann ya da oligodendrosit hücreleri tarafından oluşturulmuştur.. Miyelin kılıf bir izolasyon oluşturarak uyartı iletiminin daha hızlı yapılmasını sağlar. Miyelin kılıfın kesintiye uğradığı yerlere ise ranvier boğumu denir. Glia (Nöroglia) ✔ Nöronlar arasında bulunan sinir doku hücreleridir. ✔ Sinir hücrelerini sararak korurlar, beslerler, onarımlarını sağlarlar ve oksijen sağlayarak solunumlarına yardımcı olurlar. ✔ Schwann Hücreleri: Çevresel sinir sisteminin miyelin kılıflarını oluştururlar. ✔ Oligodendrosit: Merkezi sinir sisteminin miyelin kılıflarını oluştururlar. Nöron Çeşitleri ✔ Duyu Nöronu (Getirici = Afferent): Vücudun farklı bölgelerinde bulunan reseptörlerden uyarıları alan ve merkezi sinir sistemine götüren nöronlardır. Zarar görmesi lokal anesteziye örnektir. ✔ Ara Nöronlar (İnternöron): Duyu ve motor nöronlar arasında bağlantı kuran nöronlardır. Merkezi sinir sisteminde bulunurlar. Uyarıya uygun değerlendirmeyi yaparak cevap oluştururlar. Zarar görmesi felce örnektir. ✔ Motor Nöron (Efferent = Götürücü): Merkezi sinir sisteminden cevabı alarak efektör organa götüren nöronlardır. Zarar görmesi botoks uygulamasına örnektir. Sıradaki konu: Nöronda İmpuls Oluşumu ve İletimi Önceki konu: Çevre Sorunları (10. Sınıf)

Popülasyon Ekolojisi Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle Popülasyon Ekolojisi ✔ Belirli bir alanda yaşayan aynı tür canlılar topluluğuna popülasyon denir. Ekosistemin en küçük birimi popülasyondur. Popülasyonun Yoğunluğu: Popülasyondaki birim alan ya da birim hacimdeki birey sayısıdır. Örnek: Bir bölgedeki metrekaredeki arpa sayısı. Popülasyon yoğunluğu göçler, doğum ve ölümden etkilenir. Bu etkilenme yoğunluğu artırıp azaltabilir. ✔ Bir popülasyon içindeki birey sayısı sabit değildir. Birey sayısı çeşitli faktörlerin etkisi ile değişiklik gösterir. Bu faktörlere popülasyon dinamikleri denir. Popülasyon Büyüklüğü: Popülasyonu oluşturan birey sayısıdır. Doğum oranı, ölüm oranı ve göçler olmak üzere üç temel etkenin kontrolünde değişir. ✔ Doğum oranı: Birim zamanda üreme yoluyla popülasyona katılan birey sayısıdır. ✔ Ölüm oranı: Birim zamanda ölüm yoluyla popülasyondan ayrılan birey sayısıdır. ✔ Göçler: İçine ve dışına olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Popülasyon Büyüklüğündeki Değişme = (Doğum + İçe Göç) – (Ölüm + Dışa Göç) A = B --> Popülasyon Dengede A > B --> Popülasyon Büyür A < B --> Popülasyon Küçülür. Bu durum uzun süre devam ederse popülasyon yok olabilir. POPÜLASYON BÜYÜME GRAFİKLERİ S Tipi Gelişme Grafiği: Çevresel sınırlamalar nedeniyle ölüm oranı artan, doğum oranı azalan popülasyonlarda görülen grafiktir. Birey sayısı her zaman geometrik olarak artmaz. Grafikte dört evre gözlenir. I. Kuruluş Evresi (Pozitif Artış): Çevreye alışma, yuva kurma gibi nedenlerle çiftleşme oranı düşüktür. II. Logaritmik Artış Evresi (Geometrik): Üreme yaşına ulaşmış bireyler fazladır. Doğum oranı yüksektir. III. Negatif Artış Evresi: Çevresel şartlar (rekabet, besin kıtlığı, hastalık) nedeniyle popülasyonun artış hızı geriler. IV. Denge Evresi: Popülasyon dengelenmiş ve taşıma kapasitesine ulaşmıştır. J Tipi Gelişme Grafiği: Böceklerde ve bazı omurgasızlarda görülür. Popülasyonda çevresel sınırlamalar olmadığında birey sayısı geometrik olarak artar. ✔ Hızlı bir kuruluş evresi vardır. Denge evresi yoktur. Diğer evreleri S tipiyle aynıdır. Taşıma kapasitesi: Çevre şartlarında ve habitatta değişiklik olmadığı varsayılarak bir bölgede yaşayabilecek maksimum birey sayısıdır. ✔ Bir popülasyondaki birey sayısı taşıma kapasitesine yaklaştıkça çevre direnci artış gösterir. Bu durum popülasyon büyüklüğünün belli sınırlar arasında kalmasına neden olur. Popülasyondaki Bireylerin Hayatta Kalma Eğrisi: Her popülasyon için hayatta kalma eğrisi farklıdır. Bu durum canlının dayanıklılığı ve yaşam yerindeki diğer faktörler ile alakalıdır. Aynı popülasyonun farklı yaşam koşullarındaki hayatta kalma eğrisi de farklı olabilir. Tip I: Yavru ve erginlik döneminde hayatta kalma oranı yüksek canlıların oluşturduğu popülasyondur. Ölüm oranı yaş ilerledikçe artmaktadır. Yavru bakımı görülen ve az yavru oluşturan popülasyonlardır. Örnek: Memeli Tip II: Ölüm oranı her yaşta aynı olan popülasyondur. Örnek: Çok yıllık bitki, bazı kemirgenler, bazı omurgasızlar, bazı kuşlar ve sürüngenler Tip III: Yavru dönemde hayatta kalma ihtimali düşük olan popülasyondur. Yavrular ebeveynleri tarafından korunmadığından ve yavrulama çok fazla görüldüğünde hayatın erken yaşlarında daha çok ölüm görülür. Örnek: Böcekler, pek çok deniz omurgasızı ve balıklar Popülasyon Dalgalanmaları: Bir bölgeye popülasyon yerleştikten ve dengeye ulaştıktan sonra birey sayısındaki değişmeler devam eder. Bu değişikliklere popülasyon dalgalanmaları denir. Popülasyon dalgalanmaları düzenli ya da düzensiz olabilir. Düzensiz değişmeler önceden bilinemez. Düzenli değişmeler mevsimsel veya birkaç yıllık periyotlar halinde olabilir. Popülasyon Dağılımı: Bir popülasyonu oluşturan bireylerin belirli bir oranda gösterdikleri yerleşme biçimidir. ✔ Kümeli Dağılım: En yaygın olan dağılım şeklidir. Çevre ihtiyaçlarına göre kümelenme gözlenir. Örneğin; bitkiler gelişmenin daha iyi olacağı yerlerde kümelenirler. ✔ Düzenli Dağılım: Yaygın değildir. Örneğin; hayvanlar alan savunma davranışları nedeniyle düzenli dağılım gösterir. ✔ Rastgele Dağılım: Popülasyondaki bireyler arasında etkileşim bulunmaz. Her birey kendine en uygun ortamı seçer. Popülasyon Yaş Dağılımı: Yaş dağılımı bireylerin üreme özelliklerine göre yapılır. ✔ Genç Bireyler: Üreme olgunluğuna erişmemiş bireylerdir. ✔ Ergin Bireyler: Üreme yeteneğindeki bireylerdir. ✔ Yaşlı Bireyler: Üreme yeteneğini kaybetmiş bireylerdir. Popülasyondaki yaş dağılımlarının birey sayılarının yüzde olan değerleriyle yaş piramitleri oluşturulur. ✔ Büyüyen Popülasyon: Genç birey sayısı daha fazladır. Geniş tabanlı yaş piramidi görülür. ✔ Dengede Popülasyon: Farklı yaş gruplarının birey sayıları eşittir. ✔ Gerileyen Popülasyon: Yaşlı bireylerin sayısı genç bireylerin sayısından fazladır. Dar tabanlı yaş piramidi görülür. Sıradaki konu: Nükleik Asitlerin Keşfi (12. Sınıf) Önceki konu: Komünite Ekolojisi

Önceki konu: ATP ve Hormon Sıradaki konu: Hücre Zarı - Hücre Çeperi Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle ✔ Canlıların en küçük yapı birimi hücredir. ✔ Tüm canlılar hücre ya da hücrelerden meydana gelmiştir. ✔ Hücrelerin şekilleri ve canlı içindeki sayıları birbirinden farklı olabilir. Robert Hooke: Yapmış olduğu basit mikroskopla mantar tıpasını incelemiştir. Tıpada cellula adını verdiği hücreleri görmüştür. Hücrenin keşfini yapmıştır. Anton Van Leeuwenhoek: Hooke’un mikroskobundan daha gelişmiş bir mikroskop icat ederek tek hücreli canlıları incelemiştir. Böylece tek hücreli canlıları keşfetmiştir. Matthias Schleiden: Bitkilerle ilgili çalışmalar yapmıştır. Bitkilerin hücrelerden oluştuğunu keşfetmiştir. Theodore Schwann: Hayvanlarla ilgili çalışmalar yapmıştır. Hayvanların hücrelerden oluştuğunu keşfetmiştir. Rudolf Virchow: Yapmış olduğu çalışmaların sonucunda hücrelerin bölündüğünü keşfetmiştir. Bu nedenle bir hücrenin kendinden önceki hücreden oluştuğunu söylemiştir. ✔ Schleiden ve Schwann’ın keşifleri doğrultusunda « Bütün canlıların hücrelerden oluştuğu » anlaşılmıştır. Bu durum hücre teorisinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Wirchow’un da katkılarıyla hücre teorisi günümüzdeki halini almıştır. Hücre Teorisine göre; 1. Bütün canlılar bir ya da birden fazla hücreden meydana gelmiştir. 2. Hücreler canlıların yapısal ve işlevsel birimleridir. 3. Canlılar kendilerine özgü metabolizma faaliyetlerini hücrelerinde gerçekleştirir. 4. Canlılar genetik maddelerini hücrelerinde taşırlar. 5. Her hücre kendinden önceki hücrenin bölünmesi ile oluşur. ✔ Hücreler canlı türlerinde hatta bir bireyin farklı dokularında şekil ve büyüklük olarak farklılık gösterebilir. ✔ Hücreler hayati fonksiyonlarını daha rahat yapabilmek amacıyla mikroskobik boyuttadır ancak bazı hücreler gözle görülebilir. (deve kuşu yumurta hücresi) ✔ Hücrelerin incelenmesinde ilk olarak ışık mikroskobu kullanılmıştır. Işık mikroskobu hücreleri gözlemleyebilir ancak hücrenin yapısı ile ilgili çok fazla bilgi veremez. Bu nedenle hücrenin keşfi 17. YY (1600 - 1699) olmasına rağmen çok fazla bilgi edinilememiştir. ✔ 20. YY (1900 - 1999) elektron mikroskobunun icat edilmesiyle hücreyle ilgili bilinmeyenler aydınlanmaya başlamıştır. Elektron mikroskobu, ışık mikroskobuna göre çok fazla büyütme yaptığından hücrenin içeriğinin de incelenmesine imkan sağlamıştır. İki çeşit elektron mikroskobu vardır. Bunlar; taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve transmisyonlu elektron mikroskobu (TEM) dur. HÜCRELERİN KARŞILAŞTIRILMASI Hücreler çekirdeklerinin olup olmamasına bakılarak ikiye ayrılır. 1) Prokaryot Hücre: ✔ Genetik maddesi sitoplazmaya dağılmış olan ve ribozom hariç organelleri olmayan hücrelere prokaryot hücre denir. ✔ Bütün prokaryotlar tek hücrelidir. ✔ Bakteri ve arkeler prokaryottur. 2) Ökaryot Hücre: ✔ Genetik maddesi çekirdek zarı ile sitoplazmadan ayrılan (çekirdeği olan) ve ribozom dahil olmak üzere organelleri bulunan hücrelere ökaryot hücre denir. ✔ Ökaryot hücreli canlıların bazıları tek bazıları çok hücrelidir. ✔ Protista, mantar, bitki ve hayvanlar ökaryottur. ✔ Protista ve mantarların bazıları tek bazıları çok hücreli; bitki ve hayvanlar ise çok hücrelidir.

Boşaltım Sistemi Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle - 2 Özel Ders versiyonu izle - 3 Boşaltım Sistemi ✔ Metabolizma olayları sonucu meydana gelen, canlı için zararlı ve ihtiyaç duyulmayan maddelerin organizmalar tarafından dışarı atılmasına boşaltım, boşaltımda görev alan organların oluşturduğu sisteme boşaltım sistemi denir. ✔ Boşaltım sisteminin asıl organları böbreklerdir. Bunun dışıdaki; deri, karaciğer, akciğer, anüs boşaltım organı olarak kabul edilmez. Boşaltım Maddeleri Su ve Karbondioksit ✔ Monomerlerin solunumla parçalanması sonucunda oluşur. ✔ Su --> Deri, akciğer, böbrekler ve anüs ile atılabilir. ✔ CO2 --> Akciğerler ile atılır. Azotlu Boşaltım Atıkları ✔ Aminoasitlerin solunumla yıkılması sonucu ya da diğer monomerlere dönüşmesi sonucunda amonyak oluşur. ✔ Amonyağın zehir oranı yüksek olduğundan bol su ile seyreltilerek vücuttan uzaklaştırılır. ✔ Canlıların su ile olan ilişkisi boşaltım atıklarının katılığını belirler. Suya bağımlılık azaldıkça boşaltım maddeleri katılaşmaya başlar. ✔ Amonyak insanlarda üreye dönüştürülerek (az miktarda ürik aside de) atılır. Böylece boşaltım sırasında daha az su atılmış olur. ✔ Amonyak, karaciğerdeki kupfer hücrelerinde ornitin devri ile üreye çevrilir. ✔ Boşaltım sistemi ve deri ile vücuttan uzaklaştırılır. Diğer Maddeler ✔ Birçok yoldan vücuda girmiş ve vücut tarafından kullanılmış ilaç, zehir ve tuz gibi maddeler boşaltım atıklarıdır. ✔ Ayrıca; Na, K, Ca, Cl gibi iyonlar, metabolizma sonucu oluşan HSO4, HCO3, H+, fosforik asit, kreatin ve kreatinin de boşaltım maddeleridir. BOŞALTIM ORGANLARI ✔ İnsanda boşaltım sistemi böbrek, üreter, idrar kesesi (mesane) ve üretradan oluşur. Böbrek ✔ Sağlıklı bir insanda bir çift böbrek bulunur. ✔ Her böbreğin üstünde bir böbrek üstü bez bulunur. Böbrekle bez arasında yağlı bir doku vardır. Böbrek üstü bez ile böbrek arasında doğrudan bir bağlantı yoktur. ✔ Böbreklerin çukur bölgesinden böbreğe kan, lenf damarları, sinirler ve idrar kanalları girer. Böbreğin Görevleri ✔ Kanın pH’ını düzenler. ✔ Kan bileşimini sabit tutar. ✔ Hormon salgılar. (Eritropoietin: Kemik iliğini uyararak alyuvar üretimini sağlar.) ✔ Uzun süreli açlık durumunda protein ve yağlardan karbonhidrat üretimini sağlar. ✔ Homeostasiyi sağlar. ✔ Boşaltım atıklarını uzaklaştırır. Böbreğin Dıştan İçe Yapısı Korteks (Kabuk) : Süzme birimleri (nefron) vardır. Medulla (öz) : Nefronların uzantıları uzanır. Havuzcuk (pelvis) : Böbreğin tam ortasında bulunan huni şeklinde yapıdır. Süzülme ile oluşan idrar burada toplanarak üretere aktarılır. Üreter ✔ Her bir böbrekten çıkarak idrarı mesaneye götürür. Mesane (İdrar Kesesi) ✔ İçi boş, düz kastan yapılmış bir kesedir. ✔ İdrarın keseye geldiği bölgelerde idrarın geri dönmesini engelleyen kapakçıklar bulunur. ✔ Dolduğunda gerilen duvarların yapısında bulunan sinir uçları beyne impulslar gönderir ve kesenin kasılmasını sağlar. Üretra ✔ İdrarın dışarı atıldığı yerdir. ✔ Erkeklerde üreme sistemi ile bağlantısı vardır. NEFRON ✔ Böbreklerde, kandan üre ve atık maddelerin süzülmesini sağlayan birimlere nefron denir. Her böbrekte yaklaşık bir milyon civarında nefron bulunur. Nefronun Yapısı 1) Glomerulus: Böbrek atardamarının kabuk bölgesinde yaptığı kılcal damar yumağıdır. ✔ Glomerulusun yapısında bulunan kılcal kan damarlarının yapısında iki kat yassı epitel vardır. Bu durum kan basıncının sabit kalmasını ve daima kanın ozmotik basıncından yüksek olmasına yol açar. Bu sayede glomerulus içindeki maddeler tek yönlü olarak nefron kanallarına iletilir. Glomerulus Kılcalları ile Normal Kılcalların Farkı ✔ İki ucu da atardamara bağlıdır. (getirici ve götürücü atar) ✔ Kan basıncı yüksek ve sabittir. ✔ Çift katlı epitelden oluşmuştur. ✔ Sadece madde çıkışı vardır. (Glomerulus kılcallarının iki ucunda atardamarın olması kan basıncının yüksek ve sabit olmasına yol açmıştır; bu basınca dayanıklı olması amacı ile çift katlı epitelden oluşmuştur.) 2) Bowman Kapsülü: Boşaltım kanalının başlangıç kısmı olup glomerulusu sarar. ✔ Tek katlı yassı epitelden oluşmuştur. ✔ Glomerulustan gelen süzüntünün boşaltım kanalına aktarılmasını sağlar. ✔ Glomerulus ve bowman kapsülü beraber malpighi cisimciğini oluşturur. 3) Boşaltım Kanalcığı: Nefronun Bowman kapsülünden sonra gelen kısmıdır. ✔ Proksimal tüp, henle kulbu, distal tüp ve idrar toplama kanalından oluşur. ✔ Proksimal ve distal tüp böbreğin kabuk bölgesinde; henle kulpu ve idrar toplama kanalı böbreğin öz bölgesinde bulunur. ✔ Etrafı glomerulustan gelen götürücü damarların uzantısı olan yoğun bir kılcal damar ağı ile sarılmıştır. Bu damarlar idrarın son halini almasını sağlarlar. Nefrondaki bu kılcal damarların birleşmesi ile böbrek toplardamarı oluşturulur. ✔ Distal tüp, idrar toplama kanalına bağlanır. İdrar toplama kanalları ise genişleyerek havuzcukta toplanır. ✔ İdrar toplama kanallarının bir araya gelmesiyle oluşan yapıya piramit kanalları denir. Bunlar öz bölgesinde bulunur. İDRAR OLUŞUMU ✔ İdrar oluşumu üç aşamada gerçekleştirilir. 1) Süzülme (Filtrasyon) ✔ Glomerulus kılcalları ile bowman kapsülü arasında gerçekleşir. Getirici atardamar ile gelen kan süzülerek bowman kapsülüne geçer. Geri kalanlar götürücü damar ile uzaklaştırılır. Bu damar daha sonra kılcal damar haline gelerek nefronu sarar. KB: 70 mmHg OB: 32 mmHg Hidrostatik Basınç: 14 mmHg (Bowman kapsülündeki su basıncı) Süzülme: KB - (OB + HB) : 24mmHg ✔ Süzülme basıncı nedeni ile kan hücreleri, proteinler ve yağlar bowman kapsülüne geçemez. Bowman kapsülü içindeki kan plazma sıvısına benzer. Bu nedenle proteinsiz plazma da denir. Süzülme Hızı Süzülme basıncının artması süzülme hızını artıracaktır. ✔ Kan basıncının artması ✔ Kan akışının artması ✔ Kan miktarının artması ✔ Kılcal damarların büzülmesi Süzülme hızını artırır. 2) Geri Emilim (Reabsorpsiyon) ✔ Bowman kapsülü içindeki bazı maddelerin aktif ya da pasif taşıma ile kılcal damarlara geri verilmesidir. ✔ Eğer geri emilim yapılamasaydı yararlı maddeler de atılırdı. Bu da kanın kimyasal yapısını bozacağından ölüm meydana gelirdi. Glikoz ve aminoasit: Tamamı aktif taşıma ile proksimal tüpte geri emilir. Su: Çok büyük bir kısmı ozmosla geri emilir. Su geri emilimi özellikle henle kulbunda gerçekleştirilir. Henle kulbunun inen kolu su geri emilimi yaparken çıkan kolu suya geçirgen değildir. Mineraller: Çok büyük bir kısmı aktif ya da pasif taşıma ile geri emilir. Henle kulbunun çıkan kolunda sadece mineral geri emilimi vardır. Üre: İdrar toplama kanalı boyunca yarısı difüzyon ile geri emilir. Kreatin: Geri emilmez. 3) Salgılama (Aktif Boşaltım) ✔ Süzülme ile Bowman kapsülüne geçemeyen bazı ilaçlar, H+, K+, NH3, NH4 gibi maddeler nefron kanallarını saran kılcal damarlar ile nefron kanallarına geçer. Bu olaya salgılama denir. ✔ Salgılama aktif taşıma ile olur. En çok distal tüpte meydana gelir. ✔ Hasta olan bireylerde kandaki şeker ve aminoasit miktarı optimum değerin üzerindeyse salgılama ile dışarı atılabilir. İDRARIN İÇERİĞİ ✔ İdrarın pH’ı, yenilen besinlere bağlı olarak 4,5 – 8 arasında değişir. ✔ İdrarda organik madde olarak üre, ürik asit, amonyak, kreatin, vitamin bulunur. ✔ İnorganik madde olarak sodyum, potasyum, kalsiyum, klor, fosfat ve su bulunur. ✔ Üre miktar sıralaması --> B.A > İdrar > B.T ✔ Üre yoğunluğu sıralaması --> İdrar > B.A > B.T ✔ İdrar oluşumundaki mekanizmaların seçiciliği Salgılama > Geri Emilim > Süzülme ✔ Oksijen miktarı --> B.A > B.T ✔ Glikoz miktarı --> B.A > B.T > İdrar (Uzun süre açlık durumunda böbrek toplardamarının glikoz miktarı artar.) Böbreğin Çalışmasında Hormonal Kontrol 1) ADH: Suyun geri emilimini artırır. 2) Aldosteron: Na ve Cl geri emilimini artırırken, K geri emilimini azaltır. Özellikle distal tüpü etkiler. 3) Parathormon: Ca geri emilimini artırken, P geri emilimini azaltır. 4) Kalsitonin: Ca geri emilimini azaltır. NEFRİT ✔ Sebep: Nefronların iltihaplanmasıdır. Bademcik iltihapları, diş çürüklerinin zamanında tedavi edilmemesi, anjin ve kızıl gibi bulaşıcı hastalıklara neden olan mikroorganizmalar ile bazı zehirlerin kan yoluyla böbreklere ulaşması sonucu oluşabilir. ✔ Sonuç: Zamanında tedavi edilememesi, böbrek yetmezliğine neden olur. ✔ Tedavi: Antibiyotik. BÖBREK TAŞLARI ✔ Sebep: Gereksiz ilaç kullanımı, hormon bozuklukları ve genetik faktörler sonucunda böbrekte kalsiyum oksalat ve kalsiyum fosfat gibi minerallerin birikmesi ile oluşur. ✔ Sonuç: Böbreklerin zarar görmesine, iltihaplanmalara ve kanamalara neden olur. ✔ Tedavi: Küçük taşlar, bol sıvı alımı ile kendiliğinde düşebilir. Büyük olanlar için, taş kırma yöntemleri kullanılır. Ameliyat BÖBREK YETMEZLİĞİ: İltihaplanmalar, zehirlenmeler böbreklerin sağlıklı çalışmasına engel olur. İdrarda protein ve kana rastlanır. Böbrek nakli yapılması gerekir. Nakil olana kadar hasta diyalize girer. ÜREMİ: Böbreklerin herhangi bir nedenle görevini yeterince yapamaması sonucunda kanda üre miktarının artmasıdır. ALBÜMİN: Nefronların görevini tam olarak yapamaması sonucu idrarda proteinli maddelerin bulunmasıdır. İDRAR YOLU ENFEKSİYONU: Ağrılı ve sık idrara çıkma şeklinde ortaya çıkan idrar yolunun enfeksiyon kapması sonucu oluşmuş hastalıktır. Sıradaki konu: Dişi ve Erkek Üreme Sistemi Önceki konu: Solunum Sistemi

Önceki konu: Proteinler ve Vitaminler Sıradaki konu: Nükleik Asitler Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle Diğer video izleme seçenekleri Tablet versiyonu izle Özel Ders versiyonu izle 5) ENZİMLER Katalizör: Kimyasal tepkimelerin gerçekleşmesi için gerekli olan aktivasyon enerjisini düşürerek, tepkimenin daha az enerji ile başlamasını sağlayan maddelerdir. Enzimler, biyolojik katalizörlerdir. ✔ Canlı vücudunda kimyasal tepkimelerin gerçekleşmesine olanak sağlayan organik maddelerdir. ✔ Tepkimenin başlayabilmesi için gerekli olan aktivasyon enerjisini düşürürler ve reaksiyonun daha hızlı gerçekleşmesini sağlarlar. Enzimler reaksiyonun başlamasını sağlamazlar. ✔ Tepkime sonucunda değişikliğe uğramadan serbest kalırlar. ✔ Tepkimenin sonucuna, ürün çeşit ve miktarına etki etmezler. Sadece aynı süre içinde daha fazla ürün üretilmesini sağlarlar. Enzimlerin Yapısı Basit enzim: Sadece apoenzim kısmından oluşmuştur. Apoenzimin yapısında sadece protein bulunur. Enzimin çalışabilmesi için yardımcı kısma ihtiyacı yoktur. Bileşik enzim: Apoenzim haricinde yardımcı kısım da taşıyan enzimlerdir. Apoenzim ve yardımcı kısmın birleşmiş haline holoenzim denir. Bu enzimlerin çalışabilmesi için yardımcı kısmın bulunması gerekir. Yardımcı kısım inorganik maddelerden oluşmuşsa kofaktör; organik maddelerden oluşmuşsa koenzim adını alır. Enzimlerin Özellikleri 1) Sadece canlılar tarafından hücre içinde sentezlenir. 2) Hücre içinde ya da hücre dışında görev yapabilirler. 3) Sitoplazmada serbest halde ya da organel içinde bulunabilirler. 4) Etki ettikleri maddeye substrat denir. 5) Enzimler substrata özgüdür. Enzimle substrat arasında anahtar kilit ilişkisi vardır. Bu sayede bir enzim canlı vücudundaki tüm tepkimeleri gerçekleştiremez. 6) Tekrar tekrar kullanılabilirler. Tepkimeden değişikliğe uğramadan çıkarlar. Tepkime başlangıcı ve bitiminde miktarlarında değişiklik olmaz. Yapıları bozulduğunda parçalanır, yeniden üretilirler. 7) Tepkime sırasında serbest enzimler substratla birleştiğinden Enzim - substrat kompleksi oluşur. Ortamdaki serbest enzim miktarı azalır. Tepkime tamamlandığında kompleks bozulacağından serbest enzim miktarı başlangıç düzeyine tekrar gelir. 8) Tepkime çeşidi kadar enzim vardır. 9) İnorganik katalizörlerden daha hızlı çalışırlar. 10) Genellikle çift yönlü çalışırlar. (Sindirim, solunum, kemosentez ve fotosentez enzimleri çift yönlü çalışmaz) 11) Enzim isimlerinde genellikle –az ile biten enzimler aktif, -jen ile biten enzimler pasif enzimlerdir. 12) Bir apoenzim çeşidi sadece belirli bir koenzim ya da kofaktör ile çalışabilir. Ancak bir koenzim ya da kofaktör birden fazla apoenzim çeşidi ile çalışabilir. Bu nedenle hücrelerdeki apoenzim çeşidi koenzim ya da kofaktör çeşidinden fazladır. 13) Bazı enzimler hücrede takım halinde çalışırlar. 14) Enzimler gen kontrolünde sentezlenir. Gende sorun çıkması enzimin sentezinin bozulmasına yol açar. Bu da canlıda rahatsızlıklara neden olur. 15) Enzim İnhibisyonu: Ürün çok fazla biriktiğinde ürün inhibitör madde gibi davranarak enzimin çalışmasını durdurur. Bu durumun hücreye iki faydası vardır. 1. Gereksiz ATP harcanması önlenir. 2. Gereksiz ürün oluşumu önlenir. 16) Enzim Aktivasyonu: Tepkime sonunda oluşan bir ürün enzime aktivatör madde gibi etki göstererek daha fazla ürün oluşmasını sağlar. 17) Enzimler etkinliklerine substratın dış yüzeyinden başlar. Substratın yüzey alanı arttıkça enzim aktivitesi de artar. Enzimlerin Çalışmasına Etki Eden Faktörler 1) Substrat Miktarı: Substrat miktarı arttıkça tepkime hızlanır. Enzim miktarı sınırlı ise tepkime hızı bir süre sonra sabit kalır. 2) Enzim Miktarı: Enzim miktarı arttıkça tepkime hızlanır. Substrat miktarı sınırlı (yeni substrat eklenmeyecek) ise tepkime hızı bir süre hızlanır sonra substratlar biteceği için yavaşlayarak durur. 3) Sıcaklık: Enzimler proteinlerden oluştuğu için yüksek sıcaklık denatürasyona neden olur. Düşük sıcaklık ise enzimin yapısını bozmaz sadece çalışmasını durdurur. En iyi çalışmayı optimum sıcaklıkta verirler. Canlı vücudunda bulunan enzimlerin optimum çalışma sıcaklığı canlıdan canlıya farklılık gösterebilir. 4) Su: Enzimler ortamdaki su yoğunluğu yaklaşık olarak % 15’in altına düştüğünde çalışmazlar. 5) pH: Enzimlerin yapısına uygun çalışma aralığı vardır. Enzimin çalışma aralığına göre yüksek ya da düşük pH denatürasyona neden olur. 6) Substrat Yüzeyi: Enzimler aktivitelerine substratın dış yüzeyinden başlarlar. Substrat yüzeyi arttıkça tepkime hızı da artar. 7) Aktivatör: Enzimin aktivitesini artıran maddelerdir. Bazıları enzimin aktif bölgesinin daha da aktifleşmesini sağlarken bazıları substratın enzime bağlanmasını kolaylaştırır. 8) İnhibitör: Enzim etkinliğini yavaşlatan ya da durduran maddelerdir. Bazıları enzimin aktif bölgesine bağlanarak aktiviteyi engeller. Bazıları ise substrat yerine enzime bağlanarak substratın bağlanmasını engeller.