ÖZELLEŞME

 

               HÜCRE --> DOKU --> ORGAN --> SİSTEM --> ORGANİZMA

 

✔ Her hücre kendi içerisinde özelleşerek organeller ile

bazı görevleri daha kolay yerine getirmiştir.

✔ Çok hücreli canlılar ise daha kompleks görevleri yerine getirmek için hücreler arasında özelleşme görülür.

✔ Çok sayıda benzer hücrelerin bir araya gelmesiyle oluşan yapıya doku denir.

✔ Farklı dokuların bir araya gelmesiyle oluşan yapıya organ denir.

✔ Ortak amaca hizmet eden organların bir araya gelmesiyle oluşan yapıya sistem denir.

✔ Sistemler bir araya gelerek organizmayı  oluşturur.

​

ÖZELLEŞMENİN FAYDALARI

 

✔ Metabolizma olaylarının daha verimli ve hızlı olmasını sağlar. Harcanan enerji miktarı da azalır.

✔ Çok hücreli canlıların hayatta kalma şansı tek hücrelilere göre daha fazladır. Çok hücrelilerde özelleşme daha fazla olduğundan ortamdaki kaynaklardan daha iyi faydalanırlar.

✔ Tek hücreli canlıların büyümesi sınırlıdır.

​

ÖZELLEŞMENİN GETİRDİĞİ SORUNLAR

 

✔ Tek hücreliler temel faaliyetlerini kendileri düzenler. Çok hücreliler ise bu temel faaliyetlerin sadece bir tanesini gerçekleştirebilmek için özelleşmiştir.

✔ Çok hücreli bir canlıda hayati öneme sahip bir dokunun zarar görmesi, diğer dokularda sorun olmasa bile canlının ölümüne yol açabilir.

✔ Fazla özelleşmiş yapılar dayanıksızdır.

​

BİLİMSEL YÖNTEM

​

1)Gözlemler Yapma: Bilim insanı merak ettiği bir konu hakkında bilgi edinir. Veriler toplar. 
Nitel Gözlem: Ölçüm araçlarının kullanılmadığı gözlemlerdir. Sonuçları subjektiftir.
Nicel Gözlem: Ölçüm araçlarının kullanıldığı gözlemlerdir. Sonuçları objektiftir.

​

2)Problemin Tespiti: Yapılan gözlemler sonucunda bilim insanının araştırdığı konu ile ilgili cevap aradığı sorudur.

​

3)Hipotez Kurma: Gözlemlerden yola çıkarak problemine bulduğu geçici çözümdür. Hipotez, probleme doğru cevap vermek zorunda değildir. Eleştiri ve deneylerle test edilmeye açık olmalı; verileri kapsamalıdır.

 

4)Tahminde Bulunma: Hipotez ile alakalı kurulmuş bir

tahmindir. «Eğer…..ise…..dir.» tipik bir tahmin cümlesidir.

​

5) Kontrollü Deney: Hipotezin test edilmesi amacı ile yapılmış deneydir.
✔ Kontrol ve deney grubu olmak üzere iki ana gruptan oluşur.
✔ Probleme konu olan, araştırılmak istenen değişken iki grup arasında farklı olarak seçilir. Buna bağımsız değişken denir. Diğer değişkenler aynı şekilde seçilir.
✔ Bağımsız değişken nedeni ile iki grup arasında ortaya çıkan sonuca bağımlı değişken denir. Bağımlı değişken, bağımsız değişkene bağlıdır.

✔ Kontrollü deneyin sonucu hipotez desteklenmezse hipotez çürür. Hipotez kurulmasından  itibaren basamaklar tekrarlanır.
✔ Hipotez ile kontrollü deney sonuçları birbirine uyumlu olursa hipotez diğer bilim insanları ile paylaşılır. Destek bulursa, gerçeğe dönüşür.  Bu durumda çok sayıda bilim insanı tarafından destek görmüş bir hipotez olabileceği gibi teori ya da kanun halinde de dönüşebilir.

​

6) Teori ve Kanun:
Teori: Doğa olaylarının neden gerçekleştiğini açıklayan kuramlardır. Birçok hipotezi kapsayabilir.

Kanun: Doğa olaylarının nasıl gerçekleştiğini açıklayan kuramlardır.

✔ Teori ve kanun arasında hiyerarşik bir ilişki yoktur. Teoriler, kanunlara dönüşemezler.

✔ Hipotezler, konu kapsamına göre teori ya da kanun halini alabilirler.